An Rèile

English

Bha a' chiad ceann-uidhe aig an rèile Iar -Ghaidhealtachd aig a' Ghearasdan a rainigeadh an 1894, ach thuig a luchd-adhartas gu luath ged a rainig iad an Casta an Iar, bha iad fhathast fada o ghrunndan iasgaich na Maoil. Bheachdaicheadh air Roisbheinn, air Loch Aileart mar cheann-uidhe, an uairsin Tairbeart air Loch Nibheis a' bha cheana na ionad iasgaich cudromach, ach mu dheireadh cho-dhùin an luchd- adhartas an stèisean agus an laimrigean-iasgaich a thogail ann a Malaig. Thugar ceithir bliadhna ri togail na rèile, agus b'i tè dhe na ciad thogalaichean mòr a dh'uisnich saiment. Le fìrinn, aig aon àm, be an drochaid tarsainn Sruthan Borodal an drochaid saiment bu mhotha air an t-saoghal. Bha saiment cuideachd air uisneachadh gus na 21 stuaghan de dhrochaid Ghleann Fhionainn a thogail, 11 tunailean agus mòran dhrochaidean eile tarsainn shruthain lionmhor agus aibhnichean.

Stèisean Àrasaig, mu 1910

Mun do dh'fhosgail an loidhne an 1901, bha co- cheangal ris a' chorr dhe'n t-saoghal air muir, air frith-rathad gharbh troimh na beanntan, neo air coidse-puist a thriall eadar Àrasaig agus an Gearasdan trì turais san t-seachdainn agus a thug seachd uairean gu leth air an t-slighe. Bha e nis comasach do dhaoine a còmhnaidh ri taobh na loidhne ùr, triall dha'n Ghearasdan ann na bu lugha na dà uair, aig earann de fharadh coidse- puist agus dh' fhaodadh croitearan am beathaichean a chuir air falbh gu margaid le treana, an àite bhi ga'n greasad astair mhòr air chois. Dh'atharraicheadh Malaig fhèin ann an deich bliadhna a bheagan thaighean chroitearan gu bhi na ionad iasgaich lùthor, a cuir air tìr meudan ana-mhòr sgadain ri bhi air a thoirt air falbh gu grad deas air an rèile ùr.

Leasaich an loidhne eaconomaidh an fharsaingeachd gu uabhasach, ged a chuir e earbsa ann an taic o'n Riaghaltas o fhior thùs. A nis tha laithean nan trèanan mòr àraid èisg air dhol seachad agus fàgaidh na priomh aisig gu na h-Eileanan a Muigh an t-Oban agus Ullapul, ach tha an rèile a cumail orra a ciudeachadh na eaconomaidh ionadail. Gach bliadhna bithidh iomadh mìle neach a triall air gu dol thairis dha'n Eilean Sgìtheanach, gus tlachd fhaighinn ann a sealladh de thrèanan- smùide, a thugar air ais gu'n loidhne an 1984, an deidh neo-làthaireachd fichead bliadhna, neo sìmplidh tlachd anns gach iomadh sealladh rìomhach a thairgeas e.